Doorzoek het forum
Zoeken met Startpagina
Startpagina Thema's
mark
Om maar een ander draadje op te zetten, hierbij de website voor thuis lesgeven :
http://www.wereldschool.nl/
En een artikel die de voordelen geeft van thuis lesgeven!
Mijn mening : ik heb altijd een hekel gehad aan school. Zoals het artikel ook zegt : Je veroordeelt een kind tot 12 jaar gevangenisstarf!
————————————————————————————————-
De school is uit
Tekst: Daniel H. Pink
Dit verscheen in Ode nummer: 48
Niets is zo ouderwets als modern onderwijs. Kinderen moeten dagelijks naar school om die dingen te leren waarvan anderen ? volwassenen ? hebben bedacht dat ze nuttig zijn. Zodat zij later betere werknemers zullen zijn. Standaard leerplannen en standaardexamens herinneren aan een ver verleden van fabrieken met mensen aan lopende banden. Steeds meer mensen maken tegenwoordig hun eigen werk. Het wordt tijd dat kinderen ook weer zelf mogen leren wat zij willen. Breid u voor op het nieuwe tijdperk van individueel onderwijs.
Telkens wanneer ik een openbare school binnenloop, stap ik terug in het verleden. Ik zie bijna geen verschil met de scholen waar ik in de jaren zeventig zelf op heb gezeten. Er hangt dezelfde sfeer en de lokalen zijn nog even groot. Nog steeds staan de tafeltjes in nette rijen opgesteld en op het prikbord wordt de volgende nationale feestdag al aangekondigd. De gangen ruiken zelfs nog hetzelfde. Weliswaar zie je hier en daar een computer staan, maar verder zien de lokalen er nog net zo uit als in grootmoeders tijd.
In eerste instantie gaf deze bekende omgeving mij een warm gevoel. Totdat ik me realiseerde hoe vreemd het eigenlijk was. Tenslotte, hoeveel instellingen zien er nog net zo uit en hebben dezelfde uitstraling als twintig of dertig jaar geleden? Banken in ieder geval niet. Ziekenhuizen en supermarkten ook niet. Misschien duidde het prettige gevoel van herkenning dat mij tijdens mijn bezoek aan die klaslokalen bekroop in werkelijkheid op iets anders: was dit eigenlijk niet gewoon een kwestie van structurele stagnatie?
Pas in het begin van de twintigste eeuw werden de openbare scholen in hun huidige vorm een algemeen verschijnsel. Leerlingen, onderverdeeld in leeftijdsgroepen, krijgen verplicht ? de leerplicht ? les van bevoegde leerkrachten die een door de overheid erkende opleiding hebben gevolgd. Als je er bij stilstaat, past dit niet erg in het beeld van een moderne samenleving. Mensen zijn niet verplicht om te stemmen, te werken, of in militaire dienst te gaan, maar ouders zijn wel verplicht hun kinderen gedurende een jaar of twaalf aan de zorgen van een onderwijsinstituut toe te vertrouwen. En als ze dit weigeren, lopen ze de kans te worden veroordeeld.
Verplicht grootschalig onderwijs berustte op een dwaling. Maar het was wel de ideale voorbereiding op een economie waarin de organisatiemens gedijt: een sterk gestructureerde wereld, gedomineerd door grote, bureaucratische instellingen die de werkplek veranderden in een door routine gekenmerkte omgeving. Dankzij verplicht onderwijs beschikten generaties toekomstige fabrieksmedewerkers en leden van het middenkader over de basisvaardigheden en kennis die zij nodig hadden voor hun werk. In een breder perspectief waren de lessen die werden gegeven even belangrijk. Kinderen leerden zich aan de regels te houden, bevelen op te volgen en gezag te respecteren ? en ze leerden dat weigering straf betekende.
Dit was precies het soort training dat de oude economie verlangde. Scholen hadden bellen en rapportcijfers; fabrieken hadden fluiten en kantoren hadden loongroepen. Kinderen leerden hoe ze hun leraar het naar de zin moesten maken, zodat ze het later hun baas naar de zin konden maken. En zowel op school als op het werk werd je bevorderd als je een bepaalde minimumprestatie leverde.
Kinderen leren dezelfde dingen op dezelfde tijd op dezelfde manier en op dezelfde plaats. Scholen hebben deze fabrieksmatige bewerking tot een kunst verheven. Ze nemen standaardtoetsen af, volgen standaardleerplannen en delen de kinderen in groepen in volgens vastgestelde normen. (Vraagje: wanneer heeft u voor het laatst een hele dag doorgebracht in een kamer vol met leeftijdgenoten?)
Een bezoek aan een typische ?moderne? school, is dus eigenlijk een bezoek aan het verleden. Het instituut ?school? staat bij mensen hoog in het vaandel, maar juist deze instelling heeft zich het minst aangepast aan de huidige tijd die wordt gekenmerkt door het grote aantal mensen dat zich onttrekt aan een ouderwetse ?baan? en nieuwe manieren zoekt om aan het arbeidsproces deel te nemen ? bijvoorbeeld als freelance kenniswerkers, onafhankelijke professionals, uitzendkrachten of thuisgevestigde ondernemers. Wij spreken over een economie van ongebonden werkers. Het is dan ook onwaarschijnlijk, dat het schoolsysteem in zijn huidige vorm nog lang zal blijven bestaan. Een ?confectie?-onderwijssysteem dat aan de lopende band mensen klaarstoomt voor een ?maatwerk?-economie past niet meer in onze tijd.
Begrijp me goed, het grootschalige openbare onderwijs heeft op veel gebieden enorm veel opgeleverd. Veel meer mensen leerden lezen en schrijven en kinderen hebben vaak de stoutste verwachtingen van hun ouders overtroffen. Wereldwijd gezien is het openbaar onderwijs een geweldig democratisch succesverhaal gebleken. Maar dat betekent niet dat alles bij het oude moet blijven. Ouders en politici zijn zich bewust van de noodzaak tot hervorming. Om die reden hebben ze het onderwijs bovenaan de politieke agenda gezet. Helaas zullen de meeste conventionele middelen ? zoals standaardtoetsen, karaktervorming en bijscholing van leraren ? amper bijdragen aan het gezondmaken van het onderwijs. Mogelijk gaat het onderwijs er zelfs op achteruit. Het fenomeen van ongebonden werkers zal echter de nodige veranderingen afdwingen. Het zal in ieder geval drie ontwikkelingen binnen het onderwijs versterken en versnellen: thuisonderwijs, alternatieve vormen van middelbaar onderwijs en nieuwe vormen van volwasseneneducatie. Deze veranderingen zullen net zo baanbrekend blijken als het grootschalige openbaar onderwijs honderd jaar geleden.
?Als je een kind naar school stuurt, veroordeel je het als het ware tot twaalf jaar gevangenisstraf. Het enige wat ze er echt van opsteken, zijn slechte gewoonten.? Dat zei John Taylor Gatto, die in 1991 in New York werd uitgeroepen tot leraar van het jaar. Tegenwoordig is hij een van de grootste voorvechters van thuisonderwijs, een belangrijke ontwikkeling binnen het onderwijs. Kinderen die kiezen voor thuisonderwijs, gaan niet langer naar een traditionele school. Zij nemen hun scholing in eigen hand. Daarbij worden ze geholpen door hun ouders, privé-leraren en leeftijdgenoten. Thuisonderwijs is ongebonden werken voor mensen onder de achttien. En het zal niet lang duren voor deze ontwikkeling massaal navolging krijgt.
In 1980 was thuisonderwijs nog in veel Amerikaanse staten verboden. In het begin van de jaren tachtig kregen slechts 15 duizend kinderen thuisonderwijs. Maar omdat conservatieve christenen scholen steeds meer als goddeloze instellingen beschouwden, wilden zij hun kinderen thuis lesgeven en drongen zij aan op wetswijzigingen. Ze kregen hun zin en het thuisonderwijs nam een grote vlucht. In 1990 kregen al zo?n 300 duizend Amerikaanse kinderen thuisonderwijs en in 1993 werd het in alle staten toegestaan. Sindsdien heeft het thuisonderwijs een vaste plaats veroverd binnen het reguliere onderwijs ? met steun van niet-kerkelijke ouders die ontevreden waren over de slechte kwaliteit van het onderwijs op dikwijls gevaarlijke scholen. In de eerste helft van de jaren negentig verdubbelde het aantal ?thuisleerlingen?. Nu zijn het er zo?n 1,7 miljoen en elk jaar neemt hun aantal met vijftien procent toe. Dit betekent dat één op de tien Amerikaanse kinderen onder de achttien een deel van zijn schoolopleiding thuis heeft gekregen.
Thuisonderwijs is misschien wel het grootste, meest geslaagde onderwijsexperiment van de afgelopen twintig jaar. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat kinderen die thuisonderwijs volgen even goede of zelfs betere resultaten behalen dan kinderen in het reguliere onderwijs. Ze scoren bij standaardtoetsen consequent beter over de hele linie. En thuisleerlingen scoren ook buitengewoon goed op het sociale vlak. Het is een grote misvatting te denken, dat kinderen die thuisonderwijs krijgen geïsoleerd raken en zich afzonderen. Feit is dat thuisleerlingen veel meer tijd doorbrengen in het gezelschap van volwassenen en ze hebben veel meer contact met de buurt en met kinderen van andere leeftijdsgroepen dan leerlingen in het reguliere onderwijs.
?Thuisonderwijs? is eigenlijk geen goede term. Ouders bouwen geen klaslokaal na in hun zitkamer, net zo min als ongebonden werkers thuis in hun werkkamer een scherm om hun bureau zetten. In plaats hiervan krijgen kinderen meer gelegenheid hun interesses op hun eigen manier te ontwikkelen. Dit komt omdat ze in staat worden gesteld een veel meer op het individu toegesneden leermethode te volgen. Daarom geeft een aantal voorstanders ? met name degenen die om andere dan godsdienstige redenen uit het traditionele onderwijs zijn gestapt ? de voorkeur aan de term ?ontscholing?.
De overeenkomst met ongebonden werkers ? die een ?onbaan? hebben ? is groot. Ongebonden werkers werken zelfstandig; thuisleerlingen leren zelfstandig. Ongebonden werkers onderhouden sterke netwerken via nauwe contacten met informele groepen en beroepsverenigingen; thuisleerlingen hebben sterke groepen opgebouwd die elkaars onderwijsstrategieën en leermiddelen delen en elkaar bijstaan met raad en daad. Ongebonden werkers bestrijden de gedachte dat werk en privé gescheiden moeten blijven; thuisleerlingen denken net zo over de scheiding tussen school en gezin.
Het belangrijkste is waarschijnlijk dat de basiskenmerken van thuisonderwijs nagenoeg perfect overeenstemmen met de vier voornaamste drijfveren van ongebonden werkers: genieten van je vrijheid, jezelf kunnen zijn, grote persoonlijke risico?s nemen en zelf bepalen wat succes voor jou betekent. Laten we die vrijheid eens nader onder de loep nemen. In een gewone school mogen kinderen vaak niet van hun plaats komen totdat de bel gaat of een volwassene hiervoor toestemming geeft. En afgezien van het feit dat het aanbod beperkt is, kunnen ze vaak niet kiezen wat ze willen leren en wanneer. Thuisleerlingen kennen veel meer vrijheid. Ze leren eigenlijk net zoals, ja, kinderen. We leren kleine kinderen ook niet hoe ze moeten praten of lopen, of hoe de wereld in elkaar zit. We plaatsen ze eenvoudigweg in situaties waarin ze worden gekoesterd en waarin ze zelf kunnen leren. Natuurlijk leggen we ze wel bepaalde beperkingen op. Zo mogen we ze best verbieden midden op straat te lopen. Maar we maken het niet te bont. We zullen ze bijvoorbeeld niet vragen om drie kwartier te oefenen met het praten, tot de bel gaat. Dit geldt ook voor thuisleerlingen. Kinderen kunnen regisseurs worden van hun eigen opleiding. Ze hoeven dan niet meer alles te accepteren wat ze door anderen met de beste bedoelingen krijgen aangeboden.
Neem bijvoorbeeld een meisje van vijf dat gek is van lego. Elke dag is ze een uur, misschien langer, aan het bouwen. Ze is dan helemaal verdiept in haar bouwprojecten. Ze bouwt boerderijen, dierentuinen, vliegtuigen, ruimteschepen. Vaak komen haar vriendjes en vriendinnetjes op bezoek om haar te helpen. Niemand heeft haar opdracht gegeven om te bouwen en niemand heeft haar verteld wat ze moet doen en wanneer ze aan haar project moet werken. En, ze krijgt er ook geen cijfer voor. Leert ze ervan? Natuurlijk! Op deze manier leren veel thuisleerlingen ook hun vakken bestuderen.
Stel nu dat een paar goedbedoelende volwassenen het kind het een en ander willen leren over het bouwen met lego. Stel dat ze haar opdracht geven elke dag drie kwartier te bouwen. Voor elke opdracht geven ze haar een cijfer en misschien krijgt ze zelfs een beloning voor een uitstekend bouwsel. Dan nodigen ze nog een paar vijfjarige kinderen uit, zodat ze allemaal tegelijk kunnen leren hoe ze met lego moeten bouwen. Vervolgens krijgen ze allemaal drie kwartier de tijd om hun eigen lego-bouwsel te maken. Allemaal krijgen ze een cijfer en de beste krijgt een prijsje. Ik denk dat het meisje binnen de kortste tijd geen zin meer heeft in lego. Haar gebouwen worden minder origineel en haar leercurve wordt vlakker. Zo werkt het in de meeste conventionele scholen. Beter gezegd: het werkt eigenlijk niet.
Goedbedoelende volwassenen hebben de vrijheid van het meisje om te spelen, te leren en zelf te ontdekken de kop ingedrukt. Zij is niet langer de baas. Ze heeft geen plezier meer in haar werk. Talrijke onderzoeken hebben aangetoond, dat zowel kinderen als volwassenen ? op school, op het werk en thuis ? hun intrinsieke motivatie en het genot dat het werken en leren hen biedt, kwijtraken wanneer iemand hun het gevoel van zelfstandigheid ontneemt en hen in plaats daarvan een extern systeem van beloning en straf oplegt. Vrijheid is geen belemmering van het leerproces. Integendeel, vrijheid bevordert het leerproces juist.
Elk mens wil graag zichzelf zijn en wil zich niet graag voegen naar de maatstaven van een ander. Onze jonge legobouwster is het gevoel kwijtgeraakt, dat ze zichzelf kan zijn. In plaats daarvan heeft ze de boodschap gekregen, dat ze met lego bouwt om dezelfde reden dat haar vader, die werknemer is, zijn werk doet: omdat je dit van hogerhand wordt opgedragen. Nauw verwant daarmee is verantwoordelijkheid. Het kind is niet langer zelf verantwoordelijk voor haar eigen lego-ontwerp. Ze heeft iets in opdracht van een ander gebouwd. Het zijn niet langer haar eigen bouwsels.
En welk effect hebben de cijfers die ze krijgt? Een goed cijfer kan ervoor zorgen dat het meisje blijft bouwen, maar niet meer op haar eigen voorwaarden. Misschien vond ze het gebouw waarvoor ze een dikke onvoldoende kreeg wel veel mooier. Maar ach, wat maakt het uit. Nu zal ze dat gevoel waarschijnlijk van zich afzetten en proberen zo te bouwen dat ze voldoet aan de maatstaven van iemand anders. Zal ze haar kans wagen? Zal ze die spaceshuttle bouwen waarvan ze altijd al heeft gedroomd? Waarschijnlijk niet. Waarom zou ze het risico nemen, als ze er toch een slecht cijfer voor krijgt? Zelf je succes bepalen, past niet in dit stelsel. Maar voor de meeste thuisleerlingen is succes iets dat je zelf bepaalt.
Het is waar dat niet alles wat kinderen moeten leren, leuk is. We moeten allemaal wel eens iets tegen onze zin doen. Voor deze vakken kunnen we eventueel de beloning-en-straf-aanpak van het traditionele onderwijs toepassen. Het gebeurt echter maar al te vaak dat de pure opwinding die het leren van een nieuw feit of een moeilijke vergelijking met zich meebrengt, verdwijnt als scholen de leerling het gevoel afnemen dat ze meester zijn over zichzelf. Kinderen die thuisonderwijs volgen, hebben meer vrijheid om zich bezig te houden met de dingen die echt iets voor hen betekenen. Ze staan ook minder onder druk om zich te conformeren aan de wensen van leraren en leeftijdgenoten. Bovendien kunnen ze meer risico?s nemen en mogen ze zelf invullen wat succes is. Naarmate meer ouders beseffen, dat het onderliggende ethos van thuisonderwijs veel lijkt op de drijfveren van de ongebonden werkers, zal thuisonderwijs zich in een sterk groeiende populariteit kunnen verheugen.
Een belangrijke factor zijn de ongebonden werkers zelf. Zij hebben immers zelf de mogelijkheid hun dag flexibel in te delen. Hierdoor kunnen ze hun kinderen gemakkelijker thuisonderwijs geven dan mensen in loondienst. Bovendien zullen ongebonden werkers in de toekomst steeds vaker als leerkracht binnen deze nieuwe vorm van onderwijs optreden. Een timmerman bijvoorbeeld, kan tegen betaling thuisleerlingen leren timmeren. Kinderen die interesse hebben in schrijven, kunnen leren hun eigen tijdschrift te maken onder begeleiding van freelance-schrijvers. Die kunnen dan optreden als leraar of corrector. Op deze manieren krijgt de ouderwetse relatie van de meester en zijn gezel ? het leerlingschap ? een nieuwe, eigentijdse vorm.
Trouwens, het valt ook te verwachten dat er steeds meer tienerondernemers zullen komen. Tieners beschikken over twee belangrijke eigenschappen om een succesvol ondernemer te worden: een frisse kijk op de wereld en een groot enthousiasme voor datgene waar ze mee bezig zijn. Internet ? waar de tienerondernemers het eerst zijn opgedoken ? levert ook een belangrijke bijdrage aan het thuisonderwijs. Met behulp van internet kunnen thuisleerlingen onderzoek doen en privé-leraren zoeken ? en dat over de hele wereld. Er zijn nu zelfs online instellingen die thuisleerlingen online cursussen aanbieden en ?e-leerkrachten? ter beschikking stellen. De fysieke infrastructuur kan deze trend zelfs nog bespoedigen.
We moeten de zaken natuurlijk ook weer niet overdrijven. Thuisonderwijs is niet voor iedereen geschikt, evenmin als iedereen geschikt is voor ongebonden werken. Bovendien hebben veel ouders geen tijd om hun kinderen thuis les te geven en staat niet iedereen achter deze vorm van onderwijs. Het is ook niet de bedoeling, dat kinderen hun hele ?schoolperiode? thuisonderwijs krijgen. Veel leerlingen zullen in de nabij toekomst een aantal jaren naar een conventionele school gaan en een aantal jaren thuis les krijgen ? net als mensen een vaste baan zullen afwisselen met ongebonden werk. Maar thuisonderwijs is misschien wel de sterkste uiting van een ongebonden houding buiten de werkplek, waardoor het onvermijdelijk alleen maar zal toenemen.
Gedurende het grootste deel van de twintigste eeuw werden kinderen twaalf jaar in het keurslijf van het reguliere onderwijs geperst, waarna ze kant-en-klaar werden afgeleverd aan hun werkgevers. Maar in een wereld waarin het tempo steeds hoger ligt, de levensduur van producten en bedrijven vergeleken met vroeger steeds korter wordt, en kennis en vaardigheden snel verouderen, werkt dit systeem niet. In een ?ongebonden? economie moet ons onderwijssysteem mensen de mogelijkheid bieden de rest van hun leven te blijven leren. Door thuisonderwijs en alternatieve vormen van middelbaar onderwijs zal een land ontstaan, dat wordt bevolkt door autodidacten, ofwel: ongebonden studenten. Volwassenen die als kind thuisonderwijs hebben gekregen, weten heel goed hoe ze moeten leren. Het is dan ook waarschijnlijk dat zij dit de rest van hun leven zullen willen blijven doen.
Neem internet. Hoe hebben mensen zich dat eigen gemaakt? In de eerste jaren kon je nergens een cursus volgen waarin je leerde hoe je internetpagina?s moest schrijven, HTML-documenten maken of websites ontwerpen. En toch hebben honderdduizenden mensen dat op de een of andere manier geleerd. Hoe ze hebben dat dan hebben gedaan? Het antwoord is eenvoudig: ze hebben het zichzelf aangeleerd ? door samen te werken met collega?s, nieuwe dingen uit te proberen, fouten te maken. Dat is het geheim achter het succes van internet, een succes dat volledig is gebaseerd op het ethos en de praktijk van zelfeducatie. Het idee op zichzelf was niet nieuw. Tot aan de eerste helft van de twintigste eeuw deden de meeste mensen zelf kennis op. Ze deden dat door te lezen. Als je kon lezen en schrijven en aan boeken kon komen, kon je kennis vergaren.
In de komende decennia zullen zich interessante, mogelijk zelfs revolutionaire ontwikkelingen voordoen op het gebied van onderwijs. Wij zullen nog voor grote verrassingen komen te staan. Misschien overtreffen ze zelfs mijn meest gefundeerde voorspellingen. Wat de toekomst van het onderwijs in een land van ongebonden werkers betreft, kan maar één conclusie worden getrokken: de school is uit.
Is thuisonderwijs het antwoord op de ouderwetse school? Deel uw ervaringen en kijk vooruit naar de toekomst van het onderwijs op het Forum
————————————————–
